Lang, lang geleden toen ik nog op de middelbare school zat kwam mijn zusje thuis met een reep Tony’s Chocolonely. Ze had Antonie Fountain horen spreken over de manier waarop er in de landen waar cacao vandaan komt omgegaan wordt met arbeiders. Ik vond het maar onzin en hield het lekker bij Verkade.
Iets minder lang geleden, toen ik student was, at ik voornamelijk goedkoop. Penne met spinazie à la crème en spekjes die tijdens het bakken een keer of drie afgegoten moesten worden. Toen belde een vriend me op: of ik als invoerder voor Lindenhoff – een kwaliteitsgroothandel en consumentenwinkel voor groenten, fruit, vlees en zuivel – wilde werken. Dat hield in: tussen 22 en 1 uur bestellingen van chefs in het systeem zetten. Ik had geen enkele affiniteit met eten, maar dat maakte niet uit. Logisch inzicht was belangrijker. Dat was er ook niet, maar toch werd ik aangenomen.
Ik herinner me nog goed dat ik zat te werken. Een restaurant met twee Michelin-sterren bestelde Romanesco-kool en Dry Aged vlees. Ik had geen idee wat het was, dus ik zocht het op op Google. Vervolgens dacht ik: wat zullen ze daar mee doen? Ik bekeek het menu van het restaurant, en zag dat ze vijf bereidingen van Romanesco in een gerecht hadden staan. Ik wist helemaal niet dat je groenten op vijf manieren kan bereiden.
Daar begon voor mij de reis. Ik startte – samen met anderen – een studentenrestaurant bij Navigators in Groningen, kookte veel op bruiloften en deed werk voor de voedselbank, een campagne tegen voedselverspilling (www.damnfoodwaste.com) via Youth Food Movement. Youth Food Movement floreert met groepen mensen over héél Nederland, een campagne om voedselonderwijs in de verkiezingsprogramma’s te krijgen (waarvan ik me overigens afvraag of het wel een verkiezingsthema zou moeten zijn) en wordt regelmatig uitgenodigd om mee te kletsen in de Tweede Kamer (dikwijls als duurzame excuusjongeren).
En dat is best leuk, en het heeft natuurlijk wel effect, maar ik heb voedsel leren kennen als iets dat iedereen verbindt. Wanneer mensen aan tafel met elkaar eten, veranderen er dingen. Een week mee-eten met de voedselbank veranderde mijn blik op armoede; door slecht voedsel blijven mensen dom/onverstandig (lees bijvoorbeeld eens de timeline van Jaap Seidell). Met voedsel kan je de wereld veranderen. Maar ik zie daar maar bar weinig van terug in de wereld om ons heen. Er is een grote kloof tussen datgene wat we willen en datgene wat we willen doen. Ja, natuurlijk verdient de producent het om goed betaald te worden. Maar in de supermarkt loopt het goedkoopste schap toch het beste. Na de kerk een kopje koffie? Dan wordt er toch bijna altijd gekozen voor roodmerk, in plaats van koffie waarvoor de boer een eerlijke prijs krijgt.
“Ja, natuurlijk”, zeg je, “maar als ik iets in mijn eentje doet verandert er bijna niks”. Dat klopt. Maar dat is nog geen excuus om het niet te doen. Kook eens met de mensen die dichtbij je staan, en kies eens voor Fairtrade – hoe disfunctioneel het systeem ook is – en denk na over waar datgene wat je eet vandaan komt, en welke impact dat op de Aarde – maar vooral ook de mensen om ons heen – heeft. En vooral: zie mogelijkheden, geen problemen.
Wilbert van de Kamp (27) werkt voor Youth Food Movement, schrijft over voedsel (www.eengarde.nl en https://munchies.vice.com/nl/articles/author/wilbert-van-de-kamp) en heeft daarnaast twee bedrijven: Appelkruimel&Fris en Omapost).