Ik ga er geen doekjes om winden: vijf zetels is dramatisch voor een als brede volkspartij opgerichte partij als het CDA. Toch voel ik na een ruime week (‘even slikken en weer doorgaan’) weer langzaam de aandrang om vooruit te kijken en de vragen te stellen: waar staan we en hoe nu verder? Ruud Lubbers zei ooit dat je de maatstaven voor het beoordelen van de stabiliteit van een politieke partij in vier p-woorden kunt samenvatten: principes, programma, profiel, persoon. Die houd ik voor deze column graag losjes aan.

Principes: herkenbaar
Dan valt op dat de partij haar principes weer beter op orde heeft dan in lange tijd. Een blik op recente uitingen leert dat rentmeesterschap, solidariteit, publieke gerechtigheid en gespreide verantwoordelijkheid geen loze termen meer zijn voor de nieuwe CDA-volksvertegenwoordigers. Ook de opleving van het personalisme, geworteld in de christendemocratie en onderdeel van een drieluik op dit opinieplatform, als antigif voor het doorgeschoten liberale denken, biedt handvaten voor toekomstig beleid. Niet in de laatste plaats voor dat belangrijke thema migratie. Door middel van dialoog, schrijft het voor, kunnen gemeenschappen zich vormen zonder hun betrokkenheid bij het grotere geheel te verliezen, wat een waardevol uitgangspunt is voor een hedendaagse visie op migratie. Het vormt ook een vlijmscherp contrast met de PVV-benadering en het is een uitgangspunt dat naadloos past bij de kernwaarden van het CDA.

Programma: duidelijke boodschap
Het huidige verkiezingsprogramma spreekt de ‘ik-cultuur’ aan, een zorg die hoog scoort onder Nederlanders volgens recente rapporten. Door de focus te verleggen naar gemeenschappen en waarden die belangrijk zijn voor burgers, laat het CDA zien dat het teruggrijpt naar zijn geschiedenis als voorstander van samenhang en saamhorigheid. Het weerspiegelt waar de partij voor staat en kan als een duidelijke gids voor de toekomst dienen. Er is nog wel veel te doen in het concretiseren van de boodschap. De samenleving lijkt soms op slot te zitten door allerlei tegenstrijdige wensen. Aan het CDA om daar doorheen te breken. 

“Welke partij wordt de volgende keer ‘flavour of the month’?”

Profiel: voor een fatsoenlijk Nederland
Het profiel van het CDA is mede door de kracht van de herhaling helder: streven naar een fatsoenlijk Nederland. Hoewel zeker geen revolutionaire boodschap, resoneert deze wel bij velen. Deelname aan voornamelijk liberale kabinetten en intern gedoe over leiderschap, heeft het CDA doen vervreemden van veel kiezers. ‘Dit was toch ooit een degelijke partij?’ Fatsoen moet je doen en niet alleen door er over te praten. Het wordt tijd om de verbinding met het volk te herstellen. De eerste stap is in ieder geval gezet.

Persoon: bezieling
Bezieling in de politiek is cruciaal. Nog meer dan voorheen prikken mensen er doorheen wanneer persoon en boodschap niet genoeg samenvallen. Sla het opiniestuk van onderzoeker Simon Polinder er maar op na voor interessante inzichten waar we iets mee kunnen. Henri Bontenbal illustreert die bezieling met verve en is nog ‘fris’. Dé uitdaging: hoe behoud je die bezieling voor een langere tijd te midden van de dagelijkse politieke realiteit en het ‘Haagse gedoe’? De sleutel ligt in het omzetten van persoonlijke bezieling in een consistente politieke stijl die herkenbaar is en veel mensen aanspreekt, waarbij christendemocratische principes fungeren als leidraad, niet als obstakel. Een mooie opdracht voor de nieuwe voorman en zijn fractie in de Tweede Kamer.

“Nu is het moment om de oppositie in te gaan, kleur op de wangen te krijgen en constructief tegenwicht te bieden aan welke regering dan ook.”

Dieptepunt, maar perspectief op herstel
Electoraal bevinden we ons op een dieptepunt. Echter, alles wat het CDA zelf kan beïnvloeden – principes, programma, profiel en persoon – staat stevig. Nu is het moment om landelijk de oppositie in te gaan, kleur op de wangen te krijgen en constructief tegenwicht te bieden aan welke regering dan ook.

De externe omgeving, een ‘bonus p’ van perspectief, is nog onzeker gezien het extreem volatiele politieke landschap. Het vertrouwen in de politiek is gedaald tot onder het vriespunt en de partij die dé proteststem ontvangt verschilt inmiddels per verkiezing, zo maakt het rappe verval van BBB pijnlijk duidelijk. Welke partij wordt de volgende keer ‘flavour of the month’? We kunnen echter constateren dat het CDA de juiste ingrediënten weer in huis heeft. Rustig en gedecideerd voorbereiden op de Europese verkiezingen is de volgende stap. In een tijd waarin de sleutel tot oplossingen vaak in Europa ligt, denk aan migratie, is het voor het CDA van belang om ook op dat niveau een sterke positie in te nemen.

Nieuw hoofdstuk: schrijf mee!
Nu is het moment om te bouwen aan een sterkere toekomst, zowel nationaal als op het Europese toneel. De weg naar herstel is ingezet; het is tijd voor een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het CDA. Ook bijdragen aan een toekomstbestendige christendemocratie? Enthousiast en zin om in de pen te klimmen? Schroom niet een mailtje te sturen naar info@christendemocraat.nl.