Het CDA-partijcongres van 11 september nam een resolutie aan waarin de partij werd opgeroepen haar verzet tegen het terughalen van IS-vrouwen en kinderen uit Syrië te staken. Dit was een opvallende gebeurtenis omdat het CDA tot dan toe sterk tégen terughalen van de vrouwen en kinderen was. Hieronder worden de argumenten belicht die de partij in het verleden aanvoerde tegen terughalen, en de redenen waarom deze argumenten op dit moment niet meer geldig zijn.

Repatriëren in belang Nederlandse veiligheid
Het standpunt van het CDA tot nu toe was dat kinderen van IS-strijders alleen opgehaald konden worden wanneer vaststond dat beide ouders overleden waren[1]. In dat geval bestond er geen risico dat de ouders later ook zouden terugkeren naar Nederland in het kader van gezinshereniging. Hoewel de meeste vaders intussen gesneuveld zijn of voor vele jaren vastzitten in Syrië en Irak, wilde het CDA ook niet dat de moeders teruggehaald zouden worden. De partij betoogde dat terugkerende moeders en kinderen een veiligheidsrisico zouden vormen voor ons land[2], daarbij verwijzend naar rapporten van de veiligheidsdiensten[3]. Intussen hebben het OM, de AIVD en NCTV echter al meerdere malen aangegeven dat repatriëren het beste is uit oogpunt van nationale veiligheid. Dit omdat de kans op radicalisering van de kinderen in Nederland vele malen lager is dan wanneer zij in Syrië blijven[4]. 

Terughalen naar Nederland is de enige manier om de vrouwen voor het gerecht te krijgen.

Voor de rechter
Naast angst voor aanslagen door teruggekeerde vrouwen speelde ook vergelding een rol. De vrouwen moesten berecht worden “in de regio”; daar lagen immers de bewijzen voor hun misdaden en daar hadden zij hun slachtoffers gemaakt. Hoewel er enkele jaren geleden inderdaad kans leek te bestaan op een internationaal tribunaal, is die hoop intussen vervlogen. Op dit moment is er volgens het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het OM geen zicht op berechting in Irak of Syrië, en is terughalen naar Nederland de enige manier om de vrouwen voor het gerecht te krijgen[5].

Yezidi’s
Een ander argument van het CDA tegen terughalen was dat we de slachtoffers van de genocide moeten helpen in plaats van de daders. De slachtoffers zijn natuurlijk de duizenden Yezidi vrouwen en kinderen die nog verblijven in vluchtelingenkampen in Irak, en de IS-vrouwen worden dan als daders beschouwd. Dit argument gaat voorbij aan het feit dat de Nederlandse kinderen in Syrië natuurlijk evengoed slachtoffers van de oorlog zijn als de Yezidi’s. Hoewel het CDA terecht pleit voor meer hulp aan de Yezidi’s, sluit het terughalen van IS-vrouwen en kinderen de hulp aan Yezidi’s niet uit. Het helpen van de ene groep slachtoffers betekent niet dat je de andere groep in de kou moet laten staan.

‘Het helpen van de ene groep slachtoffers betekent niet dat je de andere groep in de kou moet laten staan.’

Argumenten verdampt
Het laatste argument tegen terughalen was dat dit gevaar zou opleveren voor Nederlandse hulpverleners. Intussen is Nederland wel begonnen met het terughalen van vrouwen die anders hun straf dreigen te ontlopen. De risico’s voor de hulpverleners blijken dus acceptabel te zijn. Daarmee blijven er geen valide argumenten meer over om het repatriëren van de overige vrouwen en kinderen nog verder uit te stellen. Niet alleen omdat dit in het belang van de kinderen is, maar ook omdat – volgens het OM, de AIVD en de NCTV – onze eigen veiligheid daarmee gediend is. Kortom, er is voor de CDA-fractie geen enkele reden meer om de congresmotie naast zich neer te leggen: IS-vrouwen en hun kinderen moeten terug naar Nederland!

Ad Corten is initiatiefnemer van het ‘Platform Kinderen terug uit het Kalifaat (www.kinderenteruguitkalifaat.nl) en van het comité ‘CDA’ers voor terughalen IS kinderen’. Hij was ook initiatiefnemer van de resolutie over terughalen van IS-vrouwen en kinderen die werd aangenomen op het CDA partijcongres van 11 september 2021