De schrijnende beelden bij Ter Apel vorig jaar hebben aangetoond dat het migratiebeleid onvoldoende is. De spreidingswet die de druk op bestaande AZC’s moet verlichten gaat pas in 2024 in en in Ter Apel verwacht men dat het weer een hete zomer gaat worden. De CDA-fractie reageert maar summier op de migratiekwestie en als dit al het geval is dan lijkt het haaks te staan op de christendemocratische normen en waarden. Het CDA moet een stap terugzetten om een samenhangend en weloverwogen migratiestandpunt in te nemen.

Nu echt doorpakken
Het gedachtegoed leent zich hier wel voor. Solidariteit en menselijke waardigheid zijn christelijke beginselen die we hoog in het vaandel hebben staan. En was het niet  Ruud Lubbers die ooit pleitte voor een multiculturele samenleving en een barmhartige benadering voor vluchtelingen? Die term, de ‘multiculturele samenleving’, is in de loop der jaren echter wat besmet geraakt. Toch staat het CDA aan de lat voor verbindende rol in deze in toenemende mate gepolariseerde samenleving. Te beginnen met een kritische benadering van het migratiebeleid.

Het huidige beleid is gebaseerd op goede bedoelingen om werk te verschaffen aan arbeidsmigranten en vluchtelingen een waardig opvangen te bieden. De concrete uitwerking vindt echter plaats in al die provincies en gemeenten, die vaak niet over de voorzieningen beschikken om migranten op te vangen. Wanneer deze overheden dan aan de bel trekken voor hulp krijgen zij geen gehoor en worden door de regering aan hun lot overgelaten. Daarbij bevinden de meeste AZC’s zich in kleine landelijke gemeentes wiens voorzieningen de afgelopen jaren zijn gekrompen. Het draagvlak neemt af omdat er spanningen ontstaan over de verdeling van de schaarse sociale voorzieningen. De zwaarste lasten worden gedragen door de zwakste schouders. Het CDA moet daarom op nationaal niveau pleiten voor betere ondersteuning van deze gemeentes om het draagvlak te behouden.

De zwaarste lasten worden nu gedragen door de zwakste schouders.

Streng maar rechtvaardig
De strenge uitspraken van minister Hoekstra en minister de Jonge over het verminderen van migratie door betere Europese grensbewaking is wat dat betreft retoriek die de partij niet past. Ze schoten bij velen dan ook in het verkeerde keelgat. D66 en de ChristenUnie wisten zich goed te profileren tegenover het CDA door de partij te framen als onbeschaafd en onbarmhartig. Daardoor raakt het CDA door deze ‘tough on migration’ toon geïsoleerd aan de rechterkant van het politieke spectrum, naast partijen wiens principes haaks staan op onze christendemocratische normen en waarden. Het CDA kan daarbij prima aangeven dat niet alles kan en vooral niet overal en tegelijkertijd, maar dat de partij ook streeft naar een migratiestelsel met duidelijke en rechtvaardigde voorwaarden voor migranten.

Waardigheid waarvoor we werken
Als christendemocraten moeten we bij het herformuleren van ons migratiestandpunt niet het doel uit het oog verliezen om een waardig bestaan voor migranten en asielzoekers te waarborgen. We hebben de morele taak om te voorkomen dat deze arbeidsmigranten en asielzoekers tweederangsburgers worden vanwege juridische, wettelijke en sociale buitensluiting. Zij moeten opgenomen worden en deel uitmaken van de Nederlandse maatschappij, anders raken zij afgezonderd van de maatschappij met als gevolg dat ze kwetsbaarder worden voor uitbuiting. Een waardige behandeling is bovendien een onvervreemdbaar recht van de mens.

Een waardige behandeling is een onvervreemdbaar recht van de mens.

Balans
Tegelijkertijd zijn er ook grenzen aan wat een gemeenschap aan opvang kan dragen wanneer sociale voorzieningen, maar ook eeuwenlang opgebouwde tradities onder druk komen te staan. Ook aan de verhitte discussie over de spreidingswet merken we; migratie en integratie trekken gemakkelijk nieuwe scheidslijnen tussen mensen en gemeenschappen. Toch ben ik ervan overtuigd dat het CDA als volkspartij, met solidariteit en barmhartigheid hoog in het vaandel, een verbindende factor kan zijn tussen deze migrantengemeenschappen en de Nederlandse maatschappij.

Publicatiereeks
De komende weken verschijnt er op dit platform een reeks artikelen waarin de verschillende aspecten van migratie, integratie en asiel onder een christendemocratische loep worden gelegd.

Tom van Erp is een masterstudent Politiek en Parlement aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is gespecialiseerd in sociale politiek en migratie. In het kader van zijn studie loopt hij stage bij de redactie van Christendemocraat.nl.