Een verhaal van twee steden: de duisterstad

Dit artikel is gebaseerd op interviews met enkele expats en is geschreven in samenwerking met de CDA-fractie Eindhoven.

Eerder in deze artikelenreeks hebben we het gehad over de positieve effecten van de expatgemeenschap op de lichtstad Eindhoven. Migratie kent echter ook een veelal onbenoemde keerzijde. In dit artikel benoem ik deze keerzijde en beargumenteer ik dat gewaakt moet worden voor naïviteit.

Een archipel zonder veerdienst.
De Eindhovense expatgemeenschap vormt een actief gedeelte van de bevolking, aangezien er talloze bijeenkomsten, activiteiten en festivals worden georganiseerd. Deze bijeenkomsten worden echter nauwelijks bezocht door mensen buiten de specifieke expatgemeenschap. Eindhoven is een archipel met verschillende eilandjes zonder veerdienst. Anders gezegd contact tussen verschillende expatgemeenschapen en de lokale gemeenschap bestaat nauwelijks.

Deze onbedoelde segregatie moet voorkomen worden. Twee groepen die naast elkaar wonen en nauwelijks contact onderhouden vormen een groot risico voor de sociale cohesie. Door het ontbreken van contact kunnen er misverstanden ontstaan waardoor de gemeenschap vergiftigd raakt en de sociale cohesie afbrokkelt. Het CDA zou als bruggenbouwer moeten optreden door contact te leggen met mensen uit de specifieke expatgemeenschap.

Twee groepen die naast elkaar wonen en nauwelijks contact onderhouden vormen een groot risico voor de sociale cohesie.

Een ruimtelijk conflict
Daarbij zorgt deze arbeidsmigratie van expats (en arbeidsmigranten) voor een nog lastigere situatie op de Eindhovense huizenmarkt. Op dit moment zijn er voor 100 woningen 109 woningzoekende in Eindhoven. Geboren en getogen Eindhovenaars, studenten, arbeidsmigranten en expats moeten allemaal een woning zien te vinden, maar er heerst een schrijnend tekort. Dit geldt tevens ook voor de rest van Nederland. Een woningtekort is een chronisch Nederlands probleem eveneens als de bedreiging van het water.

Gemeenten als Eindhoven staan voor een dilemma: naar wie gaan de huizen? Expats zijn nodig om innovaties aan te drijven en Eindhovense bedrijven zijn bereid om voor de crème de la crème flink te betalen. Hoewel niet geheel de schuld van de expats is de gemiddelde koopprijs van een woning met circa een halve ton duurder geworden. Expats kunnen met hun hoge salaris deze stijging eerder betalen dan de gemiddelde Eindhovenaar. De keerzijde hiervan is dat als deze schaarste aanhoudt, men expats uit de stad gaat weren, zoals men nu ook al buitenlandse studenten probeert te weren.

Gemeenten als Eindhoven staan voor een dilemma: naar wie gaan de huizen?

Vreemden in eigen stad
Daarop aanhakend voelen geboren en getogen Eindhovenaren zich niet meer thuis in hun stad. U heeft het weleens meegemaakt dat een ober/serveerster alleen Engels sprak. Engels wordt in steeds meer levensterreinen de voertaal van het werk tot in de supermarkt. Het klopt dat de meeste Nederlanders goed Engels kunnen spreken, maar het blijft ongemakkelijk als je jouw moedertaal niet op je thuishonk kan spreken.

Hoe is deze vervreemding tegen te gaan? Allereerst moeten wij aan de expatgemeenschap duidelijk maken dat wij enige aanpassing waarderen. Denk hierbij aan bedrijven en onderwijsinstellingen verplichten om hun internationale leden een cursus te volgen waarin de basis van de Nederlandse taal en cultuur behandeld wordt.

Tegelijkertijd vereist dit ook meer geduld van de lokale bevolking. Het is een Nederlandse reflex om een andere taal te gaan spreken als een persoon gebrekkig Nederlands spreekt. Tijd is immers geld en het stereotype is dat Nederlanders van hun geld houden. Toch moeten Nederlanders ook beseffen dat als expats niet de mogelijkheid krijgen om het Nederlands te oefenen dan zullen zij ook niet de taal gaan spreken. Uiteindelijk zal het toch van twee kanten moeten komen!

Tom van Erp is een masterstudent Politiek en Parlement aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is gespecialiseerd in sociale politiek en migratie. In het kader van zijn studie loopt hij stage bij de redactie van Christendemocraat.nl.