We zeggen altijd dat het CDA een huis is met vele kamers waar voor iedere mening een plaats is. Toch zijn er sommige kamers waarin ik mijzelf niet helemaal op mijn gemak voel. Zo blijken we ook een kamer te hebben voor Trump-aanhangers. Uit recente peilingen[1] blijkt dat 17% van de stemmers die in 2017 voor het CDA kozen, nu een voorkeur heeft voor Trump in plaats van Biden. In dit artikel verken ik de implicaties van dit – wat mij betreft erg hoge – cijfer.
Cijfers
De CDA-stemmers lijken in de peiling meer Trump-minded dan bijvoorbeeld die van de VVD (11%) en de CU (10%). Er zijn slechts twee partijen met meer Trump-aanhangers dan het CDA, en dat zijn de PVV met 53% en het FvD met 83%.
Ik moest even slikken toen ik deze cijfers zag. Trump is voor mij het prototype van een egoïst, en egoïsme is het tegenovergestelde van naastenliefde; de centrale boodschap van het christendom. Voor veel Amerikanen blijkt dit echter geen probleem te zijn. Vooral de “evangelicals” die vierkant achter Trump staan, hebben geen moeite met de manier waarop Trump met de Bijbel in de hand de vreselijkste dingen staat te verdedigen, zoals het scheiden van immigrantenkinderen van hun ouders. Zij hebben blijkbaar een iets andere interpretatie van de Bijbel dan wij.
Biblicisme
Zou de voorkeur voor Trump bij een deel van de CDA-kiezers ook terug te voeren zijn op een selectieve uitleg van de Bijbel? Onder de CDA-stemmers bevinden zich ongetwijfeld devote christenen, maar tegelijk lijkt het CDA wel een erg “onchristelijke” koers te varen. Zo luidt het CDA standpunt ten aanzien van het terughalen van Nederlandse IS-vrouwen en kinderen dat de vrouwen nooit meer terug mogen komen, en dat van terughalen van de kinderen “alleen eventueel sprake kan zijn wanneer onomstotelijk vaststaat dat beide ouders zijn overleden”[2]. Het CDA lijkt hiermee nog een stukje verder te gaan dan Trump, want die heeft intussen de laatste gevangengenomen Amerikaanse IS-strijders al teruggehaald uit Syrië. Je moet de Bijbel wel een beetje selectief lezen om de vele oproepen tot vergevingsgezindheid in dit boek te missen.
Het is goed dat wij ons bewust zijn van de voorkeur voor Trump bij een gedeelte van de CDA-stemmers en ons hardop afvragen welke elementen daarvan in strijd zijn met onze kernwaarden.
Maar misschien zijn er ook andere redenen waarom een aanzienlijk deel van de CDA-kiezers op Trump zou stemmen. Te denken valt aan de voorkeur voor een kleine overheid die al dateert van het begindagen van de christendemocratie (zie Abraham Kuyper) en die nu nog voortleeft in onze kernwaarde van gespreide verantwoordelijkheid. Daarnaast valt te denken aan angst voor immigranten en moslims, veroordeling van abortus en homohuwelijk en nationalisme. Het zou een aardig onderwerp zijn voor nader onderzoek door ons Wetenschappelijk Instituut.
Stad vs. provincie
Een andere overeenkomst tussen CDA-kiezers en de Trump-aanhang is dat beiden sterker vertegenwoordigd zijn in landelijke gebieden dan in de grote steden. Dit hangt waarschijnlijk samen met het feit dat in de steden meer buitenlanders wonen dan op het platteland, en stadsbewoners daardoor meer gewend zijn aan andere culturen in hun omgeving. Ook zullen mensen in landelijke gebieden sterker getroffen worden door milieumaatregelen op landbouwgebied wat tot een begrijpelijke kritiek op deze maatregelen leidt. Dit heeft onlangs in Brabant geleid tot een breuk tussen CDA en GroenLinks en een samenwerking tussen CDA en FvD.
Gelukkig zijn de tegenstellingen tussen aanhangers van Trump en Biden onder CDA-stemmers minder sterk dan die tussen beide partijen in de VS. Maar het is wel goed dat wij ons bewust zijn van de voorkeur voor Trump bij een gedeelte van de CDA-stemmers en ons hardop afvragen welke elementen daarvan in strijd zijn met onze kernwaarden. Het is mooi dat het CDA een huis is met vele kamers, maar misschien moet de kamer van de sympathisanten van Trump wel een beetje gelucht worden.
Ad Corten is als CDA’er vanaf 2016 actief in een provinciale werkgroep die zich bezig houdt met het probleem van asielzoekers en ontwikkelingshulp. Dit jaar startte hij het comité “CDA’ers voor terughalen IS kinderen”.
[1] https://www.maurice.nl/peilingen/2020/11/01/de-amerikaanse-presidentsverkiezingen-van-2020/
[2] http://kinderenteruguitkalifaat.nl/wp-content/uploads/2020/07/20190603-EO-Nieuwlicht-Moeten-we-IS-vrouwen-en-kinderen-ophalen-of-niet.pdf