De stemmen zijn weer geteld, de formaties weer begonnen. Van de zeven raadszetels uit de eind jaren tachtig resteert voor het CDA nu nog slechts één raadszetel in het stadsbestuur van Culemborg. De term brede volkspartij heeft daarmee alleen voor de historicus binnen het CDA nog waarde. Nodig zijn dragers voor de toekomst van de Christendemocratie. Waar vinden wij deze dragers?

Waar zitten de dragers van de Christendemocatie?
In de stad Culemborg voldeden inwoners aan het landelijke stemgedrag. Lokaal mochten de SP, D66, de ChristenUnie en CDA-zetels inleveren (Bron 1). Winst was er voor de lokale partijen die het meest in verbinding staan met de samenleving. De gevestigde partijen lijken vooralsnog niet in staat een maatschappelijk antwoord te formuleren op de opkomst van lokale partijen. Het afgenomen vertrouwen in landelijke partijen en daarbij de ‘ontkerkelijking’ en leegloop bij kerkgemeenschappen maken het niet gemakkelijk om nieuwe Christendemocraten op het spoor te komen. Laat staan kiezers te bewegen op hen een stem uit te brengen.

Gevestigde partijen lijken niet in staat een maatschappelijk antwoord te formuleren op de opkomst van lokale partijen.

Effect ontkerkelijking op Christendemocratie
Het recent verschenen onderzoek ‘Buiten kerk en moskee’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) (Bron 2) geeft waardevolle inzichten over het effect van ontkerkelijking op onze samenleving. Neem als voorbeeld het streven zorg te willen dragen voor een samenleving waarin iedereen volwaardig mee kan doen. Eeuwenlang kreeg dit invulling vanuit het geloof en de kerk. Mede als gevolg van de ontkerkelijking is dit niet langer het geval. De vroegere diaconie van kerken en het omzien naar elkaar lijkt vervangen te zijn door een ondoorzichtig systeem van duur betaalde professionals. Onze samenleving betaald zodoende de prijs voor haar individualistische levensstijl. Een dagelijks leven waarin het ‘ik’ belangrijker is geworden dan het ‘wij’. Van dit wij is alleen nog sprake op het moment dat we goud winnen met oranje, hoge ogen scoren bij het songfestival of het noodlot toeslaat zoals bij Corona of Oekraïne. Vreemd eigenlijk of toch niet? Doordat steeds minder mensen actief onderdeel uitmaken van een geloofsgemeenschap krijgen beleidsmakers er zo dus (nog) een taak bij. Er moeten immers mensen en-of organisaties zijn die voor wederzijds begrip en acceptatie in onze samenleving zorgen.

Maak sport en onderwijs tot motor van de Christendemocratie.

Zoektocht naar gemeenschapszin  
Met het verdwijnen van de actieve geloofsbeleving uit onze samenleving verdwijnt echter nog niet de wens tot actieve gemeenschapszin. Juist dat laatste vormt mogelijk een verklaring van de opkomst van veel lokale partijen. De kandidatenlijsten van deze partijen laten vaker een sterke vertegenwoordiging van de lokale samenleving zien. Daar waar het CDA lokaal een goed resultaat wist te boeken lijkt dit zo op het eerste oog ook het geval. Naast herkenbare personen blijven voor een partij als het CDA herkenbare thema’s relevant. Onderwijs en sport zullen dan wel nooit een religie kunnen vervangen maar gaan wel door als plaatsen waar gewerkt kan worden aan gemeenschapszin en ontmoeting tussen culturen.

Onderwijs en sport als nieuwe gemeenschapsplaatsen
Onderwijs en sport vormen lokale voorzieningen waar we leren omgaan met andere opvattingen en waarden dan die van onszelf. Het zijn daarmee plaatsen van verbinding. Een samenleving kan niet zonder dit soort plaatsen. Dat sport een belangrijke functie vervult in onze samenleving is niet onbekend. Sommigen menen zelfs dat ze de rol van religie heeft overgenomen als het gaat om het bieden van verbinding en zingeving. Het recente zomernummer van de Christen Democratische Verkenningen (Bron 3) ging hier uitgebreid op in. Vanuit de christendemocratie liggen hier dus volop kansen. Het vraagt een appél van ons allemaal om die kansen te zien en waar te maken. Dit waarmaken begint met het in contact komen en faciliteren van gemeenschapsplaatsen waar de basis van onze samenleving, ongeacht geloof, achtergrond en afkomst, vorm krijgt.  

Marco van Zandwijk is raadslid voor het CDA in Culemborg en werkzaam voor Kenniscentrum Ruimte-OK.

Bron 1: Uitslag en zetelverdeling | Gemeente Culemborg
Bron 2: Ontkerkelijking leidt tot nieuwe verhoudingen in de samenleving | Nieuwsbericht | Sociaal en Cultureel Planbureau (scp.nl)
Bron 3: In de ban van sport | Christen Democratische Verkenningen (tijdschriftcdv.nl)