Oude politieke grootheden eren, dat durven wij in Nederland vaak niet. Veel CDA’ers zullen echter wel weten dat er meerdere schilderijen van prominente mannen op het CDA partijbureau hangen. Binnen een project om hier ook christendemocratische vrouwen aan toe te voegen, is op internationale vrouwendag het schilderij van Marga Klompé onthuld. Maar wie was Marga Klompé? In dit zesde deel van de serie Christendemocratische Kopstukken gaan we in op deze invloedrijke politica.

Achtergrond
Marga Klompé (1912 – 1986) werkte, na scheikunde te hebben gestudeerd in Utrecht, als docent op een meisjesgymnasium. Tijdens de oorlog was zij actief in het verzet. In 1945 werd ze actief bij de Katholieke Volkspartij (KVP). Hier behoorde ze tot de linkervleugel. In 1948 werd Klompé beëdigd als Tweede Kamerlid, waarna ze in 1956 minister van Maatschappelijk Werk werd. Zij werd daarmee de eerste vrouwelijke minister van Nederland (voetnoot 1).

Bijstand
Zoals Wopke Hoekstra zei bij de onthulling, is Klompé “het bewijs dat één persoon het verschil kan maken”. Uit haar carrière volgt duidelijk dat Klompé veel om haar medemens gaf.

Eén van haar indrukwekkende politieke prestaties is dan ook de door haar geïntroduceerde bijstand. De Algemene Bijstandswet werd in 1963 aanvaard. Klompé was hier een groot voorstander van, omdat de bijstand een menswaardig bestaan kon beschermen. De bijstand moest dan ook meer zijn dan enkel genoeg om te overleven; ze koos bewust voor het invoeren van een royale variant (voetnoot 2).

Uit haar carrière volgt duidelijk dat Klompé veel om haar medemens gaf.

Onrecht bestrijden en solidariteit tonen
Klompés visie omvat meer dan de bijstand alleen. Naast haar politieke inzet voor een menswaardig bestaan, zette zij zich ook in voor Justitia et Pax, met de speerpunten om onrecht te bestrijden en solidariteit te tonen.

In 1978, tijdens een interview met de KRO, benadrukte Klompé het belang van de Bergrede, waar de boodschap van naastenliefde en hulp aan elkaar centraal staat. Ook Mattheüs 25:31-46 was voor haar erg belangrijk. Hierin zegt Jezus dat hij door de rechtvaardigen werd geholpen toen hij dat nodig had, maar zij bleken zich daar niet bewust van te zijn. Jezus antwoordt dan “Voorwaar, Ik zeg u voor zover u dit voor een van deze geringste broeders van Mij gedaan hebt, hebt u dat voor Mij gedaan.” (Herziene Statenvertaling) (voetnoot 3).

Klompé gaf in hetzelfde interview aan: “Maar wat betekent dat vandaag, in de wereld van vandaag, waar ieder jaar miljoenen mensen van de honger sterven, waar miljoenen mensen in gevangenissen zitten en gemarteld worden, om dat evangelie gestalte te geven?” (voetnoot 4). Klompé zette zich, met Justitia et Pax, in om mensenrechten te beschermen en hulp te bieden aan mensen in nood in andere landen (voetnoot 5).

Vanuit haar geloof bestreed zij onrecht, zette zij zich in voor mensenrechten en toonde zij solidariteit met anderen.

Dé inspiratie bij het herbronnen van het CDA
Klompé zou dé inspiratiebron kunnen en moeten zijn bij het herbronnen (dan wel herpakken) van het CDA. Haar voorkeur voor een riante bijstand kan als uitgangspunt worden genomen bij CDA standpunten met betrekking tot de verzorgingsstaat. De Participatiewet, in 2015 aangenomen met steun van het CDA en waardoor kleine fouten kunnen leiden tot hoge boetes, is een voorbeeld van hoe het niet moet.

De bijstand moet méér kunnen zijn dan enkel een middel om te overleven, of zelfs dat laatste moeilijk maken met enorme boetes. Er moet rekening worden gehouden met de mogelijke consequenties van dit soort wetten voor individuen, en niet enkel worden gekeken naar het zo onaantrekkelijk mogelijk maken van de bijstand of andere hulp van staat.

Het CDA zou er goed aan doen menswaardigheid en rechtvaardigheid weer de plek te geven die het verdient: het radicale midden.

Bovendien zette zij zich niet alleen in voor een menswaardig bestaan in Nederland, maar wereldwijd. Vanuit haar geloof bestreed zij onrecht, zette zij zich in voor mensenrechten en toonde zij solidariteit met anderen. Haar gedachtegoed heeft dus ook een duidelijke boodschap voor hoe het CDA met vluchtelingen om kan gaan en wat het kan betekenen voor mensen in nood, niet alleen in Nederland.

Het CDA zou er goed aan doen Klompé’s visie ter harte te nemen om in woord en daad, in politiek en praktijk, menswaardigheid en rechtvaardigheid weer de plek te geven die het verdient: het radicale midden.

Carina van Os is student en redactielid van christendemocraat.nl.

Voetnoot 1: “Marga Klompé, de eerste vrouwelijke minister.” In: G. Harinck, R.H.J.M. Gradus, K. Hoentjen, A. van Kessel, H.-M.Th.D. ten Napel, Canon van de christendemocratie. Wetenschappelijk Instituut CDA, 2012, 43.

Voetnoot 2: Ibid.

Voetnoot 3: Mostert, G.J. 2011. Marga Klompé. Een biografie. Amsterdam: Boom, 482-484.

Voetnoot 4: Ibid, 483.

Voetnoot 5: Ibid, 483-484.