Dit artikel is gebaseerd op interviews met de CDA-fracties Cranendonck, Duiven en Land van Cuijk.

De regering beloofde na de schrijnde beelden bij het aanmeldcentrum in Ter Apel van afgelopen zomer: ‘dit nooit meer’. Weinig is er echter veranderd. De Spreidingwet, die voor een eerlijke verdeling van vluchtelingen moest zorgen, is uitgesteld en met de overwinning van de BBB is de slagingskans van deze wet onzeker. Ter Apel vreest voor een herhaling van vorige zomer. Dit artikel beargumenteert dat het CDA zich moet inspannen om de Spreidingswet te laten slagen.

Barmhartige verantwoordelijkheid
Het CDA als de partij van de gedeelde verantwoordelijkheid is logischerwijze vóór de Spreidingswet. De Spreidingswet geniet ruime steun binnen het CDA, omdat CDA’ers bereid zijn om binnen hun gemeenten vluchtelingen op te vangen die oprecht gevlucht zijn.

Het is een springplank naar een duurzame oplossing voor de opvangproblematiek. CDA’ers willen vluchtelingen opvangen in hun gemeenten, maar zij worden meestal overvallen door de ambitieuze doelstellingen van de rijksoverheid en het COA. Daarbij worden opvanglocaties maar voor een aantal jaar vastgesteld, maar meestal blijkt er een chronisch tekort aan opvangplekken en wordt de opvangperiode met dwang verlengd. Dit gehakketak zorgt ervoor dat de goede wil van de inwoners van een gemeenten afneemt. De Spreidingswet moet dit ad hoc paniekvoetbal zien te voorkomen.

Het ‘gehakketak’ zorgt ervoor dat de goede wil van de inwoners van een gemeenten afneemt.

Verwachte weerstand
Sommigen zijn tegen de Spreidingswet omdat men bang is dat het draagvlak binnen de gemeenten zou afnemen voor de opvang van vluchtelingen. Hier zijn echter vraagtekens bij te zetten. Een vuistregel is immers dat ongeveer 20% van de mensen altijd tegen een voorstel of verandering is. Als de wet niet wordt aangenomen vanwege weerstand uit de gemeenten, is dit niet zozeer omdat er geen draagvlak voor is, maar omdat men wordt afgeschrikt door een groep die zich het hardste roert.

De Spreidingwet is bedoeld om draagvlak te behouden. Er is namelijk geen correlatie tussen een AZC en een toename in incidenten. Een toename van incidenten is alleen te zien in gemeenten waar een aanmeldcentrum is, omdat bij deze aanmeldcentra zowel vluchtelingen als veiligelanders komen. Deze veiligelanders zorgen voor het leeuwendeel van de toename in incidenten.

Door het gebrek aan opvangplekken in Ter Apel moeten andere AZC’s aanmeldcentra oprichten om te voorkomen dat heel de verzoekprocedure stilvalt. De Spreidingswet is ervoor bedoeld om Ter Apel te ontlasten zodat zij zich kunnen focussen op de taken van een aanmeldcentrum en ook de desbetreffende maatregelen te kunnen treffen om overlast en incidenten tegen te gaan. Andere gemeenten hoeven enkel vluchtelingen op te vangen.

Gespreide solidariteit voor opvang
Het belangrijkste argument om de Spreidingswet te steunen, is omdat deze kan dienen als stok achter de deur om gespreide solidariteit te creëren. Als Nederland voetbalt zijn we allemaal oranje maar bij vluchtelingenopvang moet elke gemeenten zijn eigen boontjes doppen. Lang zijn gemeenten met AZC’s de dupe geweest van anderen gemeenten die hun steentje niet bijdragen. Er ontstond afschuifgedrag tussen gemeenten binnen een regio, waardoor er geen oplossing kwam voor het opvangprobleem. Gemeenten die wel opvang aanboden werden de dupe van andermans egoïsme.


Gemeenten die wel opvang boden werden de dupe van andermans egoïsme.



De Spreidingwet moet deze gemeenten met AZC’s ontlasten en toekomstperspectief bieden. Dit initiatief verschuift het debat van de ‘wie’, ‘wat’ en ‘waar’ vragen naar de ‘hoe’ vragen. Het opvangvraagstuk depolitiseert en eindelijk kan gewerkt worden aan de oplossingen van dit migratievraagstuk. Met deze ‘hoe’ vragen zullen wij de gemeenten een handje helpen in ons volgende artikel, waarin we een aantal verbeteringspunten geven voor de Spreidingswet.

Tom van Erp is een masterstudent Politiek en Parlement aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is gespecialiseerd in sociale politiek en migratie. In het kader van zijn studie loopt hij stage bij de redactie van Christendemocraat.nl.