In maart 2015 is het enthousiasme weer voelbaar in het CDA. De uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen stemt de partij positief! Zijn de problemen voorbij? Heeft het CDA de weg omhoog weer gevonden? “We zijn pas net begonnen”, stelt Jan Schinkelshoek in zijn vaste column voor Christendemocraat.nl. Tegen de euforie in wijst hij erop dat er maar weinig electorale vooruitgang is geboekt en waarschuwt hij dat de partij niet over haar eigen twijfel, teleurstelling en ongeduld heen moet klappen. Met verkiezingsjaar 2017 in het vooruitzicht is dat wellicht geen dom advies.
Op de herhaalde vragen of het CDA terug van weggeweest is, komt na de uitslag van de provinciale verkiezingen steevast hetzelfde antwoord, een antwoord dat vooral om een lange adem vraagt.De partij heeft een lange weg te gaan, langer dan veel christen-democraten bereid zijn voor lief te nemen. Verkiezingsuitslagen, ook die van woensdag, worden met zo veel enthousiasme begroet dat het op lijkt of men over de eigen twijfel, teleurstelling en vooral ook ongeduld heen wil klappen. De weg voor het CDA is inderdaad lang, erg lang.
Wie goed kijkt, ziet dat er in vergelijking met vijf jaar geleden maar weinig vooruitgang is geboekt, laat staan met tien jaar geleden. Na de geweldige optater bij de nationale verkiezingen van 2010 – de partij werd gehalveerd – blijft de kiezersaanhang rond de 14 procent schommelen. Is er helemaal geen winst geboekt? Ja, de lelijke nederlaag van 2012 – een dieptepunt na het dramatische avontuur met Wilders’ PVV – is weggewerkt. Maar daarna lijkt het CDA aan te lopen tegen een nieuwe, onzichtbare barrière: rond 15 procent. Die barrière moet ontmoedigend werken. Zeker als je bedenkt hoe hard het CDA aan vernieuwing werkt.
Het christendemocratische verhaal is geactualiseerd, de partij is verjongd, nieuwe generaties treden aan, het activisme spat er van af, de toon laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. Zo’n lichtelijke teleurstellende uitslag als bij de statenverkiezingen steekt ook af tegen de winst die partijen als D66 en ook de niet meer zo kleine christelijke partijen SGP en ChristenUnie boeken. Wat scheelt er toch aan? Is de boodschap toch onvoldoende? Zijn toon en toonhoogte treffend genoeg? Agendeert de partij wel de juiste thema’s? Hebben we onze aanhang scherp genoeg in beeld? Dreigen we ons te veel in de provincie op te sluiten? Zijn we onderscheidend genoeg – ten opzichte van bijvoorbeeld de VVD? Is het christen-democratische weerwoord op SGP en ChristenUnie overtuigend? Laten we het midden te veel over aan D66? Bijten we ons vast in de oppositie? Onderdrukken we onze oude, vertrouwde bestuurlijke aandriften te veel?
Ja, het CDA is pas net begonnen.
Jan Schinkelshoek is oud-lid van de Tweede Kamer voor het CDA